Stad Gent pakt het tekort aan kinderbegeleiders aan met ESF-project 'Nieuwe krachten voor kinderopvang'

Het tekort aan kinderbegeleiders was nooit eerder zo groot. Dat ervaart ook de Dienst Kinderopvang van Stad Gent al enkele jaren. Om dit tekort deels op te vangen, zijn ze ingegaan op de ESF-oproep ‘Nieuwe krachten voor kinderopvang’. Daarmee wil ESF kwetsbare werkzoekenden en niet-beroepsactieven activeren en opleiden tot kinderbegeleiders, om zo dit arbeidsmarkttekort aan te pakken. Bjorn van Stad Gent vertelt hoe de Dienst Kinderopvang daarmee aan de slag is gegaan.

Kinderbegeleiders zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving, zowel op pedagogisch, sociaal als economisch vlak. Ze spelen een cruciale rol in het bieden van ontwikkelingskansen in de eerste 1.000 dagen in het leven van baby’s of peuters en nemen een belangrijke rol op in het ondersteunen van deze gezinnen met jonge kinderen. Bovendien maken ze het voor tienduizenden ouders in Vlaanderen ook mogelijk om elke dag te gaan werken. De combinatie werk-privé zou een pak complexer worden zonder hun bezield engagement.

Maar de sector staat onder druk. Het aantal jongeren dat kiest voor een carrière in de kinderopvang daalt jaar na jaar. De afnemende instroom zet de kinderdagverblijven en buitenschoolse opvanginitiatieven sterk onder druk en het is een dagelijkse uitdaging om kwalitatieve zorg te kunnen blijven bieden.

Een mogelijk deelantwoord op deze krapte in de arbeidsmarkt zit in het omscholen of opleiden van werkzoekenden tot kinderbegeleiders. Dat is dan ook het doel van de ESF-oproep ‘Nieuwe krachten voor kinderopvang’. De oproep focust specifiek op het activeren en opleiden van kwetsbare werkzoekenden en niet-beroepsactieven in de functie van kinderbegeleider. Niet alleen worden zo meer mensen gestimuleerd om aan de slag te gaan in een sector die smeekt om geschoolde en gepassioneerde medewerkers, het leidt ook tot verrijkende diversiteit in het personeelsbestand én draagt bij tot meer toegankelijke kinderopvang voor kansengroepen.

De Dienst Kinderopvang van Stad Gent is met deze ESF-oproep aan de slag gegaan. Samen met lokale partners als het Gentse Lokaal Overleg Kinderopvang, CVO Groeipunt, Arteveldehogeschool en VDAB heeft Stad Gent een traject ontwikkeld om kwetsbare werkzoekenden de kans te bieden om een kwalificatie als kinderbegeleider te behalen.

Björn (Stad Gent):“Bij de Dienst Kinderopvang van Stad Gent worden we zowel in onze eigen kinderdagverblijven en buitenschoolse opvanginitiatieven als in de bredere Gentse kinderopvangsector al enkele jaren geconfronteerd met een tekort aan kinderbegeleiders. Daarom hebben we besloten om zelf het initiatief te nemen en mee vorm te geven aan een deeltje van de oplossing via dit ESF-project.

In dit project organiseren we dertig begeleidingstrajecten, met als doel om na drie jaar een veertigtal begeleiders te laten afstuderen. Dat is, de 4.000 openstaande vacatures in Vlaanderen in acht genomen, misschien een druppel op een hete plaat. Maar we hopen veel ervaring op te doen en recepten te bedenken om deze doelgroep met een afstand tot de arbeidsmarkt ook na het project succesvol te laten doorstromen naar een job als begeleider in de kinderopvang." 

Om dit project tot stand te brengen, werkt de dienst Kinderopvang nauw samen met de collega’s van de dienst Werk & Activering, OCMW, VDAB en de Gentse kinderdagverblijven. Samen ondersteunen ze de groep mensen die stap per stap aan de weg timmert om een kinderbegeleider te worden.

Björn: “We doen dit door er actief  ‘te zijn’ voor onze kandidaten. Dat gaat van vragen over hoe iets gelopen is, maar evengoed door vooraf de reorganisatie van de hele gezinsroutine mee te ondersteunen die de opleiding bij sommigen met zich meebrengt. Even graag staan we stil bij een misgelopen gesprek met een stagementor, of door hen te vragen waarmee we kunnen helpen als er een brief van de vakbond in de bus valt. Of we zoeken samen naar een rustige studeerplaats als de drukte thuis het studeren voor een examen moeilijk maakt."

Dankzij de samenwerking met het CVO is er ook heel wat aandacht voor anderstalige kandidaten, die bijvoorbeeld een intensieve Nederlandse taaltraining krijgen. De opleiding tot kinderbegeleider wordt daarnaast aangevuld met een component werkplekleren. Al blijkt dat in de praktijk niet altijd even evident te zijn.

Björn: “Door de grote drukte in een leefgroep en een tekort aan collega’s is het voor kinderbegeleiders vaak zoeken naar tijd om de cursisten te ondersteunen op de werkvloer. Kinderbegeleiders zijn ook niet opgeleid om cursisten onder hun vleugels te nemen, dus dat is wel een behoorlijke uitdaging. Samen met projectpartner ArteveldeHogeschool zetten we in op coaching van deze mentoren-kinderbegeleiders en bieden we hen een opleiding. Zo brengen we de noden en behoeften gedetailleerd in kaart en bedenken we samen met de andere projectpartners en ESF aanbevelingen en oplossingen voor de toekomst."

Ondanks de uitdagingen blijkt het ESF-project in Stad Gent goed te lopen:

Björn: “Tot nu toe loopt het project als een trein. We krijgen nog steeds veel spontane aanmeldingen van toeleiders en kandidaten die via-via van het project hebben gehoord. Voorlopig zijn we zelfs helemaal volzet. In februari studeerden de eerste cursisten af en hopelijk volgen er nog veel meer!”

Meer info over dit project
Op de ESF-projectenkaart, de website van Stad Gent of bij:
Bjorn Martens – promotor ESF-project ‘Nieuwe krachten voor de Gentse Kinderopvang
bjorn.martens@stad.gent – 0477 822 352